Cách hạch toán bán hàng gửi đại lý

Bán hàng gửi đại lý là hình thức bán hàng đang được rất nhiều doanh nghiệp áp dụng. Mức hoa hồng mà đại lý được hưởng sẽ tính theo tỷ lệ phần trăm doanh thu bán được hàng. Căn cứ theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, để hiểu rõ cách hạch toán và quy trình bán hàng gửi đại lý ở cả bên giao đại lý và bên nhận đại lý, hãy cùng Kế toán Minh Huy đi tìm hiểu nội dung sau đây:

1. Tại bên giao đại lý:

– Khi nhận được phiếu xuất kho từ bộ phận kho gửi sang, kế toán bán hàng ghi tăng giá trị hàng gửi bán đồng thời ghi giảm giá trị hàng hóa, thành phẩm đã xuất kho:

                             Nợ TK 157: hàng gửi bán

                                               Có TK 156, 155: giá trị hàng hóa, thành phẩm xuất kho

– Khi bên đại lý thông báo đã bán được hàng, kế toán căn cứ bảng kê bán hàng mà bên đại lý bán đúng giá gửi về để phản ánh doanh thu hàng đã bán được, đồng thời phản ánh giá vốn hàng xuất bán:

+ Phản ánh doanh thu:

                             Nợ TK 111, 112, 131, … (Tổng giá thanh toán)

                                               Có TK 511: Doanh thu bán hàng tăng lên

                                               Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp

 + Phản ánh giá vốn:

                             Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán tăng lên

                                               Có TK 157: Giá trị hàng gửi bán nay đã bán được giảm đi

*Chú ý:

Doanh thu và giá vốn của hàng hóa, thành phẩm chỉ được phản ánh trên số hàng hóa, thành phẩm đã thực tế đã được đại lý bán đúng giá bán được và có bảng kê đi kèm gửi về.

– Nếu bán không hết, nếu DN tiến hành nhập kho lại số hàng hóa này, định khoản:

                             Nợ TK 156: giá trị hàng nhập lại kho

                                               Có TK 157: hàng gửi đi bán nhận lại

– Hạch toán vào chi phí bán hàng đối với khoản hoa hồng phải trả cho bên đại lý nhận bán đúng giá:

                             Nợ TK 641: Chi phí bán hàng bằng tiền khác

                             Nợ TK 1331: Thuế GTGT được khấu trừ

                                               Có TK 111, 112, 131: Tổng tiền hoa hồng đã trả hoặc phải trả

Ví dụ:

Ngày 12/10/2021, Công ty Minh Huy xuất kho hàng hóa trị giá 90 triệu đồng, giá bán chưa có thuế GTGT là 120 triệu đồng, thuế suất thuế GTGT 10%, gửi bán đại A lý hưởng hoa hồng 5% trên giá bán, thuế suất thuế GTGT của hoa hồng là 10%. Ngày 02/11/2021, Đại lý thông báo đã bán được 2/3 số lượng hàng trên. Sau khi trừ tiền hoa hồng cho bên đại lý, đại lý chuyển khoản cho Công ty Minh Huy tiền hàng đã bán..

Hạch toán:

– Ngày 12/10/2021, trị giá hàng gửi bán:

                             Nợ TK 157: 90.000.000

                                               Có TK 156: 90.000.000

Ngày 02/11/2021, khi nhận được thông báo đã bán được hàng của bên đại lý

– Hạch toán doanh thu hàng mà đại lý đã bán được:

                             Nợ TK 131(A): 88.000.000

                                               Có TK 511: 80.000.000 (120.000.000*2/3)

                                               Có TK 3331: 8.000.000

– Hạch toán giá vốn hàng mà đại lý đã bán được:

                             Nợ TK 632: 60.000.000

                                               Có TK 157: 60.000.000 (90.000.000*2/3)

– Hoa hồng trả cho đại lý:

                             Nợ TK 641: 4.000.000 (80.000.000*5%)

                             Nợ TK 1331: 400.000

                                               Có TK 131(A): 4.400.000

– Đại lý chuyển khoản trả tiền hàng sau khi trừ tiền hoa hồng đại lý được hưởng:

                             Nợ TK 112: 75.600.000

                                               Có TK 131(A):  75.600.000 (80.000.000 – 4.400.000)

2. Tại bên nhận đại lý:

– Khi bán được hàng gửi đại lý. Căn cứ vào hóa đơn GTGT (đối với DN kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ) hoặc hóa đơn bán hàng (đối với DN kê khai thuế theo phương pháp trực tiếp), chứng từ thanh toán,…kế toán phản ánh số tiền bán hàng phải trả cho bên giao hàng để gửi bán đại lý:

                             Nợ TK 111, 112, 131, …

                                               Có TK 331: phải trả cho bên gửi bán theo tổng giá thanh toán.

– Định kỳ, khi xác định khoản doanh thu về hoa hồng bán đại lý được hưởng:

                             Nợ TK 331: Tổng hoa hồng được hưởng bao gồm thuế

                                               Có TK 511: Doanh thu về hoa hồng được hưởng

                                               Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp về doanh thu hoa hồng được hưởng (nếu có).

– Khi trả tiền bán được hàng cho bên giao hàng đại lý sau khi trừ hoa hồng được hưởng:

                             Nợ TK 331: Số tiền trả cho bên giao hàng gửi bán đại lý

                                               Có TK 111, 112, …

Ví dụ:

Ngày 12/10/2021, nhận bán hàng đại lý hưởng hoa hồng cho Công ty Minh Huy lô hàng có giá vốn 90.000.000 đồng, giá bán 120.000.000 đồng, thuế suất thuế GTGT 10%, hoa hồng được hưởng 5%. Ngày 02/11/2021, đại lý đã bán được 2/3 số hàng thu bằng tiền mặt, chuyển toàn bộ số tiền bán hàng cho Công ty Minh Huy sau khi trừ hoa hồng được hưởng bằng chuyển khoản.

Hạch toán:

– Ngày 12/10/2021, đại lý theo dõi trên sổ kế toán.

– Ngày 02/11/2021:

+ Khi bán được hàng

                             Nợ TK 111: 80.000.000 (120.000.000*2/3)

                                               Có TK 331(Minh Huy): 80.000.000

+ Doanh thu hoa hồng được hưởng:

                             Nợ TK 331(Minh Huy): 4.400.000

                                               Có TK 511: 4.000.000 (80.000.000*5%)

                                               Có TK 3331: 400.000

+ Chuyển khoản trả tiền hàng sau khi trừ tiền hoa hồng đại lý được hưởng:

                             Nợ TK 331(Minh Huy):  75.600.000 (80.000.000 – 4.400.000)

                                               Có TK 112: 75.600.000